• หน้าหลัก   / ศิลปินปราชญ์พื้นบ้าน
• นายประเสริฐ รักษ์วงศ์

นายประเสริฐ รักษ์วงศ์ ปัจจุบันประกอบอาชีพเป็นเกษตรกร ได้รับการยกย่องเป็นปราชญ์ชาวบ้าน สาขาภาษาและวรรณกรรม เกิดในตระกูลของศิลปินพื้นบ้าน บิดาเป็นนายโรงโนรา คือ “โนราศิลป์ รักษ์วงศ์” อาเป็นนายหนังตะลุง “หนังชาตรี ศ.พร้อมอัศวิน” ชีวิตในวัยเด็กจึงอยู่ท่ามกลางกลิ่นอายของศิลปินพื้นบ้านภาคใต้ ของเล่นในวัยเด็กจะเป็นรูปหนังตะลุงที่แกะสลักขึ้นเองจาก กระดาษกระสอบปูนซีเมนต์ มีพวกเพื่อน ๆ ในวัย เดียวกันร่วมเป็นลูกคู่(นักดนตรี) จะจดจำเลียนแบบบท กลอนจากหนังตะลุงที่แสดงในวัดของหมู่บ้านและบทกลอนต่าง ๆ ที่เป็นมุขปาถะสืบทอดต่อ ๆ กันมาไปสอดแทรกในหนังตะลุงที่แสดงกันแบบเด็ก ๆ เวลาว่างจากเรียนหนังสือจะติดตามบิดาไปแสดงโนราในที่ต่าง ๆ ได้จดจำทั้งบทร้องและท่ารำโนราตั้งแต่ยังไม่ได้ฝึกรำโนรา จึงได้เริ่มฝึกหัดรำโนรากับบิดาเมื่อ พ.ศ.2510 และรำโนรา(โรงครู) กับคณะของบิดาตลอดมา

วันที่ 10 ธันวาคม 2539 ชมรมหนังตะลุงจังหวัดสงขลา ได้ยกฐานะเป็นสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัดสงขลา ได้รับการคัดเลือกให้ทำหน้าที่เลขาธิการสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัดสงขลา ควบคู่กับการเป็นบรรณาธิการหนังสือ “ข่าว ตะลุง” ที่ออกมาแทนวารสาร “ชาวตะลุง” ได้พัฒนาระบบประเมินหนังตะลุงเป็นแบบวิชาการมากขึ้นโนรามาแสดงร่วมกันในรูปแบบหนังตะลุงคน ในช่วงนี้ได้เรียนรู้ในการเขียนบทหนังตะลุงคนจากหนัง นครินทร์ ชาทอง โดยผ่านการพิมพ์ต้นฉบับจากงานเขียนของหนังนครินทร์ ชาทอง ในระยะแรกและได้เป็น ผู้เขียนบทหนังตะลุงคนด้วยตัวเองในระยะหลัง

พ.ศ. 2550 ได้รับเชิญจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ให้เข้าเป็น คณะกรรมการจัดทำหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น วิชา “หนังตะลุงศิลปะการเล่นพื้นบ้านภาคใต้” ได้ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา จากคณะวิชา การศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการและกระทรวงวัฒนธรรมเพิ่มขึ้น จากความรู้เดิมที่เคยร่วมท าหลักสูตรการเรียนรู้ ท้องถิ่น สาระเพิ่มเติม วิชา “เพลงเรือแหลมโพธิ์” ให้กับโรงเรียนบางกล่ำวิทยารัชมังคลาภิเษก ในส่วนของการจัดทำหลักสูตรวิชา “หนังตะลุงศิลปะการเล่นพื้นบ้านภาคใต้” ของกระทรวงวัฒนธรรมนั้น นายประเสริฐ รักษ์วงศ์ได้รับมอบหมายให้จัดทำแผนการเรียนรู้ และเอกสารประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สาระท้องถิ่น ช่วงชั้นที่ 3 ที่ใช้ สอนนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น วันที่ 5 พฤศจิกายน 2550 ได้จัดตั้งสมาคมศิลปินพื้นบ้านจังหวัดสงขลา มีนายชัย เหล่าสิงห์ เป็นนายก สมาคม นายประเสริฐ รักษ์วงศ์ ทำหน้าที่เป็นเลขาธิการสมาคม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์กลางการแลกเปลี่ยน การเรียนรู้ ความคิด และประสบการณ์ตลอดจนเผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับศิลปินพื้นบ้านจังหวัดสงขลาและภูมิปัญญา ท้องถิ่น ศึกษาค้นคว้าและวิจัยเกี่ยวกับศิลปินพื้นบ้านจังหวัดสงขลาและภูมิปัญญาท้องถิ่น ให้การส่งเสริมสนับสนุน และพัฒนาศิลปินพื้นบ้านจังหวัดสงขลาและภูมิปัญญาท้องถิ่น ร่วมมือและประสานกับองค์กรเอกชนและทางราชการ จัดกิจกรรมต่าง ๆ เกี่ยวกับงานด้านสุขภาพ สิ่งแวดล้อม ศิลปินพื้นบ้าน และภูมิปัญญาท้องถิ่นตั้งสำนักงาน อยู่ที่วัดคลองแห ตำบลคลองแห อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

พ.ศ. 2553 ได้รับการแต่งตั้งจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม เป็น คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิคัดเลือกมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม สาขาศิลปะการแสดง กระทรวงวัฒนธรรม
สำหรับโนรา นายประเสริฐ รักษ์วงศ์ มีความรู้ทางด้านโนราเป็นอย่างดี ได้รับเชิญเป็นที่ปรึกษาศูนย์ส่งเสริม ศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ และเทศบาลนครหาดใหญ่ ทุกครั้งที่จัดกิจกรรมเกี่ยวกับโนรา

---

ที่อยู่ บ้านเลขที่ 2 ซอย 7 ถนน คลองเรียน 2 ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา  90110
เบอร์โทรศัพท์ 084-3969332