โนรา การขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์บนพื้นที่ทางวัฒนธรรมลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา

วัดท่าแค เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลท่าแค อำเภอเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุง มีที่ดินตั้งวัดเนื้อที่ 14 ไร่ 3 งาน 45 ตารางวา อาณาเขตทิศเหนือและติดต่อกับคลองท่าแค มีที่ธรณีสงฆ์ 3 แปลง เนื้อที่ 11 ไร่ 2 งาน 20 ตารางวา วัดท่าแคตั้งวัดเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2298 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2455 มีบันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของขุนศรีศรัทธา ปรมาจารย์โนราห์ ที่เดินทางมาขึ้นแพที่ท่าแพหน้าวัด ซึ่งต่อมาเพี้ยนเป็น "ท่าแค" จนถึงปัจจุบัน

การแสดงโนรา เป็นการแสดงพื้นบ้านของภาคใต้ที่มีสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน จากหลักฐานหลายอย่างก็บ่งชี้ได้ว่า ในอดีตการแสดงนี้เป็นศิลปะชั้นสูง เป็นนาฏกรรมของราชสำนักและท้าวพระยามหากษัตริย์ทางภาคใต้ โดยมีจุดกำเนิดสำคัญอยู่ที่เมืองพัทลุง ซึ่งครูเปลื่อง ประชาชาติ ปราชญ์ด้านโนราแห่งเมืองพัทลุง ได้ทำการศึกษาค้นคว้าจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ต่าง ๆ ของเมืองพัทลุง ก็ยิ่งทำให้เชื่อได้ว่าตำบลท่าแค อำเภอท่าแค จังหวัดพัทลุง เป็นสถานที่แรกที่มีการกำเนิดโนรา

โนราโรงครูท่าแค พิธีกรรมสำคัญของลูกหลานโนราทางภาคใต้ มีวัตถุประสงค์หลักอยู่ 3 ประการ คือ
1. เพื่อไหว้ครู หรือไหว้ตายายโนรา ซึ่งเป็นบรรพบุรุษ แสดงถึงความกตัญญู
2. เพื่อทำพิธีแก้เหมย (แก้บน)
3. เพื่อประกอบพิธีครอบเทริด หรือผูกผ้าใหญ่ หรือแต่งพอก ให้กับโนรารุ่นใหม่
โดยโนราโรงครูท่าแคจะพิเศษกว่าที่อื่น ๆ ตรงที่ครูหมอโนรา หรือตายายโนรา ทั้งหมดมาร่วมชุมนุมกัน เพราะตามความเชื่อของคนโบราณเล่าขานต่อกันมาว่า บ้านท่าแคเป็นแหล่งกำเนิดโนรา แหล่งสถิตหรือพำนักของครูโนรา

การจัดงานโนราโรงครูท่าแคถือกำเนิดมาหลายปีแล้ว ซึ่งยังไม่แน่ชัดว่าจัดขึ้นตั้งแต่เมื่อใด แต่ที่มีหลักฐานชัดเจนถึงการจัดโนราโรงครูใหญ่อย่างที่เห็นในปัจจุบันนี้ ได้เริ่มมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2514
ด้วยเหตุที่วัดแห่งนี้มีหลัก พ่อขุนศรีศรัทธา หรือ เขื่อนขุนทา ปรมาจารย์โนรา ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ของวัด พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร จึงทรงสร้างรูปปั้นขุนศรีศรัทธาและ พรานบุญ ศาลาบริเวณเขื่อนขุนทา เพื่อประดิษฐานรูปปั้นเป็นอนุสรณ์ของ ขุนศรีศรัทธา และจากความเชื่อว่า ขุนศรีศรัทธา เป็นครูคนแรก จึงจัดให้มีโนราโรงครูขึ้นที่วัดท่าแค โดยมี โนราแปลก ท่าแค (แปลก ชนะบาล) เป็นผู้นำสำคัญ นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา จึงได้กำหนดให้วันพุธ สัปดาห์ที่ 2 ของเดือน 6 มีการจัดพิธีไหว้ครูโนราและรำโนราโรงครูถวาย ชาวบ้านที่เชื่อว่าตนเองมี ” ตายายโนรา ” ก็จะมาเข้าร่วมชุมนุมกันอย่างคับคั่ง โนราใหม่จากทั่วสารทิศที่ต้องการครอบเทริด หรือผูกผ้าใหญ่ หรือแต่งพอก ก็จะเดินทางมาร่วมงาน นอกจากนั้นยังมีการแก้เหมย (แก้บน) ในงานนี้อีกด้วย

ชุมชนท่าแค ถือเป็นชุมชนที่มีความเข้มข้นในความเชื่อและความศรัทธาในศาสตร์ของโนรา เนื่องมาจากตำนานของโนราที่สืบทอดกันมาด้วยการบอกเล่าต่อกันมา โดยพ่อขุนศรีศรัทธา ภายหลังได้รับประทานเครื่องทรงจากเจ้าพระยาสายฟ้าฟาด เจ้าเมืองในยุคนั้น เลยกลายเป็นครูต้นโนรา และได้มาพำนักอาศัยอยู่ที่โคกขุนทา และเสียชีวิตฝังกระดูกไว้ใต้ต้นโพธิ์ ในวัดท่าแค ทำให้ที่นี้กลายเป็นสถานที่สำคัญในการรำลึกถึงครูต้น และเชื้อสายโนรา และมีการจัดพิธีกรรมโนราโรงครูขึ้น เพื่อถวายพ่อขุนศรีศรัทธาและครูหมอตายายโนรา มาตั้งแต่สมัยของโนรา แปลกดำท่าแค โนราสมพงษ์น้อย ดาวรุ่ง ตลอดมาจนมาถึง โนราเกรียงเดชเทพศรัทธา เจ้าพิธีกรรมโนราโรงครูท่าแคในปัจจุบัน

แผนที่แสดงตำแหน่งวัดท่าแคและวัดพระบรมธาตุเจดีย์เขียนบางแก้ว

google map : วัดท่าแค